Coraz więcej osób decyduje się na montaż instalacji fotowoltaicznej we własnym zakresie. Pozwala to zaoszczędzić sporo pieniędzy w porównaniu do zlecenia prac firmie, jednak wymaga odpowiedniego przygotowania i wiedzy. Przy samodzielnym montażu paneli fotowoltaicznych trzeba wziąć pod uwagę szereg kwestii - od doboru odpowiedniej mocy i liczby modułów PV, przez wybór miejsca i sposobu ich instalacji, po podłączenie do istniejącej instalacji elektrycznej. Poniższy artykuł omawia najważniejsze zagadnienia związane z montażem własnej instalacji PV krok po kroku.
Jak dobrać odpowiednią moc paneli PV do własnych potrzeb?
Na początku należy określić, jak duże zapotrzebowanie na energię elektryczną występuje w gospodarstwie domowym. Pomocne mogą być rachunki za prąd z ostatnich 12 miesięcy. Na tej podstawie oblicza się średnie roczne zużycie energii. Następnie warto dodać ok. 20% na ewentualny wzrost zapotrzebowania w kolejnych latach. Mając oszacowaną wartość, dobiera się odpowiednią moc instalacji w kW. Np. dla domu z rocznym zużyciem 4500 kWh wystarczą panele fotowoltaiczne o mocy 4,5-5kW.
Czy montaż paneli PV na dachu wymaga pozwolenia na budowę?
Montaż paneli fotowoltaicznych na dachu budynku mieszkalnego zazwyczaj nie wymaga pozwolenia, jeśli ich łączna moc nie przekracza 50 kW. Trzeba jednak pamiętać o kilku wyjątkach:
- konieczność wzmocnienia więźby dachowej pod ciężar paneli,
- ingerencja w konstrukcję i wygląd dachu (np. dodatkowe krokwie),
- montaż na zabytkowym budynku lub w strefie konserwatorskiej.
W takich przypadkach warto wcześniej skonsultować się z architektem lub uzyskać pozwolenie na budowę.
Jakie narzędzia przydadzą się do samodzielnego montażu instalacji fotowoltaicznej?
Oprócz standardowych narzędzi, takich jak wkrętarka, poziomica czy miarka, przy montażu instalacji PV przyda się:
- tester napięcia - do sprawdzenia poprawności połączeń,
- klucz dynamometryczny - do dokręcenia złączy z odpowiednim momentem,
- programator falownika - do konfiguracji parametrów falownika.
Przy pracach na dachu niezbędne będzie też bezpieczne zamocowanie linii i uprzęży. Warto mieć ze sobą taśmę montażową, opaski zaciskowe oraz przewody solarną o odpowiednim przekroju.
Gdzie kupić dobrej jakości panele fotowoltaiczne w rozsądnej cenie?
Panele PV na polskim rynku oferują m.in. firmy Bruk-Bet, Krannich Solar czy Viessmann. Dobrym rozwiązaniem mogą być też zestawy fotowoltaiczne z popularnych platform sprzedażowych, takich jak Allegro czy OLX. Montując samodzielnie, warto kupić certyfikowane panele renomowanych producentów, nawet jeśli są nieco droższe. To się zwróci w dłuższej perspektywie lepszą wydajnością i trwałością modułów.
Jak podłączyć panele PV do istniejącej instalacji elektrycznej w domu?
Aby połączyć instalację fotowoltaiczną z siecią domową, potrzebny jest falownik, który zamieni prąd stały z paneli na przemienny. Falownik montuje się wewnątrz domu, np. na ścianie w garażu. Do niego podłącza się kable z paneli oraz przewody prowadzące do skrzynki bezpiecznikowej. Ciągłość przewodu ochronnego należy koniecznie zachować. Schemat takiego podłączenia znajduje się zawsze w instrukcji falownika.
Na co zwrócić uwagę przy projektowaniu układu paneli na dachu?
Aby panele PV na dachu działały optymalnie, należy je zamontować pod kątem 30-40 stopni, skierowane dokładnie na południe. Moduły powinny być pozbawione zacienienia przez cały dzień. Lepsza jest instalacja na połaci południowej niż zachodniej czy wschodniej. Panele układa się w rzędach równolegle do siebie, z zachowaniem odstępów na wentylację i cyrkulację powietrza. Układ "na kaskadę" zwiększa wydajność o 5-10%.
Jak zabezpieczyć instalację PV przed przepięciami i wyładowaniami?
Instalacja fotowoltaiczna wymaga zainstalowania ochrony przeciwprzepięciowej, czyli ograniczników przepięć typu 1 i 2. Chronią one moduły i falownik przed uszkodzeniami podczas burzy. Dodatkowo trzeba uziemić wszystkie metalowe elementy konstrukcji paneli. Ograniczniki montuje się po stronie DC i AC. Ważne jest też właściwe ułożenie przewodów - pod kątem 90 stopni do linii energetycznych.
Czy montaż instalacji fotowoltaicznej wymaga zgłoszenia do operatora sieci?
Tak, po zamontowaniu instalacji PV trzeba złożyć zgłoszenie przyłączeniowe mikroinstalacji do zakładu energetycznego, by uzyskać możliwość wprowadzania nadwyżek energii do sieci. Zgłoszenie składa się razem z jednoliniowym schematem elektrycznym instalacji. Operator ma 30 dni na ustosunkowanie się do zgłoszenia i ewentualne zastrzeżenia. Dopiero po pozytywnym zgłoszeniu można korzystać z paneli fotowoltaicznych.
Podsumowanie
Samodzielny montaż instalacji fotowoltaicznej to doskonały sposób na ograniczenie kosztów i uniezależnienie się od stałych cen prądu. Warunkiem powodzenia jest dobra znajomość zagadnień technicznych oraz przepisów prawa budowlanego i energetycznego. Montując panele PV we własnym zakresie, trzeba też zadbać o bezpieczeństwo na dachu i przestrzegać wszelkich zasad BHP. Przy spełnieniu tych warunków, instalacja fotowoltaiczna zamontowana samodzielnie może służyć niezawodnie przez wiele lat.
