Napoleon Bonaparte zdobył Moskwę 14 września 1812 roku, po zwycięstwie w bitwie pod Borodino. Wielka Armia wkroczyła do stolicy Rosji bez walki. Jednak to, co miało być triumfem, szybko zamieniło się w klęskę. Rosjanie zastosowali taktykę spalonej ziemi. Zniszczyli zapasy i podpalili budynki. Napoleon czekał na propozycję pokoju od cara Aleksandra I. Bezskutecznie. Po pięciu tygodniach bezczynności, 19 października, zarządził odwrót. Ta decyzja oznaczała początek końca jego potęgi.
Najważniejsze informacje:- Zdobycie Moskwy nie przyniosło Napoleonowi oczekiwanych korzyści
- Rosjanie zastosowali taktykę spalonej ziemi, niszcząc zasoby
- Car Aleksander I nie podjął negocjacji pokojowych
- Napoleon spędził w Moskwie około 5 tygodni, zanim zarządził odwrót
- Kampania rosyjska zakończyła się katastrofą dla Wielkiej Armii
- Z 600 tysięcy żołnierzy, tylko około 10% wróciło do Francji
- Klęska w Rosji przyczyniła się do upadku Napoleona i zmiany układu sił w Europie
Zdobycie Moskwy przez Napoleona: kluczowe fakty
Napoleon zdobył Moskwę 14 września 1812 roku. Wielka Armia wkroczyła do stolicy Rosji bez walki, co początkowo wydawało się spektakularnym sukcesem. Jednak to, co miało być triumfem, szybko zamieniło się w klęskę. Rosjanie zastosowali taktykę spalonej ziemi, niszcząc zapasy i podpalając budynki. Napoleon w Moskwie nie znalazł oczekiwanych zasobów ani możliwości negocjacji pokojowych z carem Aleksandrem I.
Przyczyny inwazji Napoleona na Rosję
Kampania rosyjska Napoleona miała swoje korzenie w złożonej sytuacji politycznej Europy. Bonaparte dążył do utrzymania dominacji nad kontynentem i osłabienia wpływów Wielkiej Brytanii. Rosja, łamiąc blokadę kontynentalną, stała się przeszkodą w realizacji tych planów. Napoleon liczył na szybkie zwycięstwo, które umocniłoby jego pozycję. Chciał zmusić cara do przestrzegania blokady i uznania francuskiej hegemonii w Europie.
Czytaj więcej: Najnowszy film, który zachwyca widzów: Nowy hit kinowy
Przebieg kampanii rosyjskiej
Napoleon pokonał Rosję w początkowej fazie kampanii, rozpoczętej 24 czerwca 1812 roku. Wielka Armia szybko posuwała się w głąb terytorium wroga, wygrywając pierwsze starcia. Jednak Rosjanie, stosując taktykę odwrotu i unikania decydującej bitwy, skutecznie wciągali Francuzów w głąb kraju.
Bitwa pod Borodino
Bitwa pod Borodino, stoczona 7 września 1812 roku, miała kluczowe znaczenie dla całej kampanii. Było to największe i najkrwawsze starcie kampanii rosyjskiej Napoleona. Francuzi odnieśli taktyczne zwycięstwo, ale nie zdołali rozbić armii rosyjskiej. Straty po obu stronach były ogromne - łącznie około 70 000 zabitych i rannych. Ta pyrrusowa wygrana otworzyła Napoleonowi drogę do Moskwy, ale jednocześnie znacząco osłabiła jego siły.
Moskwa po zdobyciu przez Napoleona
Gdy Wielka Armia Napoleona wkroczyła do Moskwy, zastała miasto w dużej mierze opuszczone i płonące. Rosjanie, opuszczając stolicę, celowo podpalili wiele budynków. Taktyka spalonej ziemi polegała na niszczeniu wszystkiego, co mogłoby posłużyć wrogowi - zapasów żywności, amunicji, kwater.
- Brak żywności i zapasów
- Trudności z zakwaterowaniem wojska
- Pożary niszczące infrastrukturę
- Problemy z utrzymaniem dyscypliny wśród żołnierzy
- Brak możliwości negocjacji z carem
Oczekiwania vs rzeczywistość: rozczarowanie Napoleona
Napoleon w Moskwie spodziewał się, że zdobycie stolicy zmusi cara do kapitulacji. Liczył na szybkie negocjacje i korzystny traktat pokojowy. Rzeczywistość okazała się brutalna. Car Aleksander I, przebywający w Petersburgu, nie miał zamiaru negocjować. Uważał, że czas pracuje na jego korzyść. Tymczasem armia francuska borykała się z coraz większymi problemami. Braki w zaopatrzeniu, choroby i dezercje dziesiątkowały jej szeregi.
Ciekawostka: Żołnierze napoleońscy, mimo trudnych warunków, próbowali organizować w Moskwie namiastkę normalnego życia. W opuszczonych pałacach urządzali bale i przedstawienia teatralne, starając się podtrzymać morale armii.
Pobyt Napoleona w Moskwie
Napoleon zdobył Moskwę i spędził w niej około pięciu tygodni. W tym czasie desperacko próbował nawiązać kontakt z carem. Organizował rekonesanse, gromadził zapasy na zimę i rozważał różne opcje strategiczne. Ostatecznie, widząc beznadziejność sytuacji, 19 października 1812 roku podjął brzemienną w skutkach decyzję o odwrocie.
Odwrót Wielkiej Armii
Odwrót Napoleona z Moskwy był wymuszony przez zbliżającą się zimę i brak perspektyw na negocjacje. 19 października 1812 roku Wielka Armia opuściła spaloną stolicę Rosji. Żołnierze francuscy musieli zmierzyć się z mrozem, głodem i nieustannymi atakami Kozaków. Przeprawy przez rzeki, szczególnie przez Berezynę, stały się prawdziwymi piekłami, pochłaniającymi tysiące istnień.
| Stan Wielkiej Armii | Początek kampanii | Koniec kampanii |
|---|---|---|
| Liczebność | Około 600 000 | Około 60 000 |
Skutki kampanii dla armii Napoleona
Wielka Armia Napoleona została zdziesiątkowana. Z 600 000 żołnierzy, którzy przekroczyli Niemen w czerwcu, do Francji wróciło zaledwie około 60 000. Ta katastrofalna klęska podkopała mit o niezwyciężoności Napoleona i znacząco osłabiła morale francuskich wojsk.
Długoterminowe konsekwencje klęski moskiewskiej
Czy Napoleon pokonał Rosję? Klęska w kampanii 1812 roku ostatecznie przekreśliła te ambicje. Porażka w Rosji zachwiała pozycją Napoleona w Europie, zachęcając jego przeciwników do działania. Prusy i Austria wkrótce dołączyły do koalicji antyfrancuskiej. Osłabienie militarne i polityczne Francji doprowadziło do abdykacji Napoleona w 1814 roku. W Europie nastąpiło przegrupowanie sił - Rosja wyszła z wojny wzmocniona, stając się jednym z głównych graczy na kontynencie.
Kampania rosyjska Napoleona: od triumfu do katastrofy
Napoleon zdobył Moskwę 14 września 1812 roku, co początkowo wydawało się wielkim sukcesem. Jednak to, co miało być triumfem, szybko przerodziło się w klęskę. Taktyka spalonej ziemi zastosowana przez Rosjan, brak możliwości negocjacji z carem i nadchodząca zima zmusiły Bonapartego do odwrotu.
Wielka Armia Napoleona, która rozpoczęła kampanię z 600 000 żołnierzy, wróciła do Francji zdziesiątkowana. Tylko około 60 000 ludzi przeżyło tę katastrofalną wyprawę. Kampania rosyjska Napoleona nie tylko zniszczyła mit o jego niezwyciężoności, ale także doprowadziła do znaczących zmian w układzie sił w Europie.
Klęska w Rosji była początkiem końca imperium Napoleona. Osłabiona Francja nie była w stanie utrzymać dominacji nad kontynentem, co doprowadziło do abdykacji cesarza w 1814 roku. Tymczasem Rosja wyszła z wojny wzmocniona, stając się jednym z głównych graczy na europejskiej scenie politycznej.
